Şeytan; yeryüzünde dünyevi yaşantısını sürdüren insanların, ahiret hayatı gelip çattığında cehenneme gitmesine neden olacak girişimlerde bulunan bir varlıktır. Bu bağlamda şeytanın görevleri; hayatını idame ettiren kişilerin, Cenab-ı Hakk'ın kullarının itaat etmesi için buyurduğu emir ve yasaklarına karşı gelecek davranışlarda bulunmasına ortam oluşturmaktadır. Bununla birlikte şeytan, insanları doğru yoldan uzaklaştırarak onları hata/yanlış unsuruna sevk etmek üzere zaaf noktalarını yakalamakta ve her an her saniye hain planlar hazırlayarak ve onların nefsi oyunlarına alet ederek yenik düşmesini amaçlamaktadır. Peki, kıyamet gününe değin yeryüzündeki insanları sapkınlaştırmak ve onların cehennemin kızgın ateşinde yanmasına sebebiyet vermek için Allah-ü Teala'dan izin alan şeytanın özellikleri ve görevleri nelerdir?
ŞEYTANIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
-ŞEYTAN, YALANCI VE YEMİNCİDİR!
Yalan söylemek, hiç şüphesiz şeytanın birincil özellikleri arasında yer almaktadır. Yalan söyleyerek insanları kandırma özelliği nedeniyle, zamanında Adem Aleyhisselam ve Hazret-i Havva’yı yalan söyleyerek ve yemin ederek onları kandırdığı Kuran-ı Kerim’de şu şekilde yer verilmektedir:
"Derken şeytan, birbirine kapalı ayıp yerlerini kendilerine göstermek için onlara vesvese verdi ve: Rabbiniz size bu ağacı sırf melek olursunuz veya ebedî kalanlardan olursunuz diye yasakladı, dedi. Ve onlara: Ben gerçekten size öğüt verenlerdenim, diye yemin etti."(A'raf, 7:20-24)
Bu nedenle insanlar, gerçekleştirdiği işin doğruluğunu-yanlışlığını dinin esaslarına uygun surette değerlendirme kapsamına almalı, hassasiyetle araştırdıktan sonra uygulamaya geçmelidir.
-ŞEYTANIN YAPTIRIM GÜCÜ YOKTUR!
Kur’an-ı Kerim’deki ayetlerde de açık bir şekilde belirtildiği üzere, şeytanın insanların üzerinde zorlayıcı herhangi bir yaptırım gücü bulunmamaktadır. Bu durum Kur'an-ı Kerim’deki Hicr suresinde şu şekilde söz edilmektedir:
"Şüphesiz kullarım üzerinde senin bir hakimiyetin yoktur. Ancak azgınlardan sana uyanlar müstesna."(Hicr, 15/42)
Kur’an-ı Kerim’de bahsedildiği gibi, şeytanın insanları zorla saptırması diye bir durum söz konusu olmamakla birlikte, Cenab-ı Hakk, kullarına hem çok daha yakındır hem de daima her konuda yardımcıdır. Nitekim, bu konuya temas eden bir ayette şöyle denilmektedir:
"Halbuki şeytanın onlar üzerinde hiçbir nüfuzu yoktu. Ancak ahirete inananı, şüphe içinde kalandan ayırt edip bilelim diye (ona bu fırsatı verdik). Rabbin gerçekten her şeyi koruyandır." (Sebe, 34:21)
-ŞEYTAN RİYAKARDIR!
Şeytanın özelliklerinden bir tanesi de riyakar olmasıdır. Kendisini beğenme ve başkalarına da aynı şekilde beğendirmenin yanı sıra başka kişilerin rızasını kazanabilmek adına iş yapma ve ibadetlerini gösteriş yahut menfaat amacıyla gerçekleştirme gerek şeytanın gerekse şeytana uyan insanların özelliğidir.
"Allah'a ve ahiret gününe inanmadıkları hâlde mallarını, insanlara gösteriş için sarf edenler de (ahirette azaba dûçâr olurlar). Şeytan bir kimseye arkadaş olursa, ne kötü bir arkadaştır o!" (Nisa, 4/38)
-ŞEYTAN; HAKKI BATIL, BATILI DA HAK GÖSTERMEKTEDİR!
Şeytanın görevlerinden bir diğeri de; kainattaki insanları kandırmak ve onları doğru olan yoldan saptırmak amacıyla süslü kelimeler seçmekte, yalanlarını da gizlemek hedefiyle cazip ifadeler kullanmakta ve felsefi yorumlarda bulunmaktadır. Kur'an-ı Kerim'de, insanları hak olan yoldan uzaklaşmasına neden olarak, küfür ve dalalet gibi batıl olan yollara teşvik etmek adına sarf edilen bir kısım sözler ve felsefi yorumlar şeytani olarak nitelendirilmektedir.
*Abdullah b. Amr (r.a.)'den nakledilen bir hadisi şerifte Rasülullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmektedir:
"Allah'ın insanlardan en nefret ettiği kişi, sığırın diliyle ağzını karıştırdığı gibi, (yanlışı doğru, doğruyu yanlış göstermek için) konuşurken dilini dolaştırıp belağat yapacağım diye (kelime çatlatan ve lafı geveleyip) duran kimsedir." (Ebu Davud, Edeb, 67)
*Bu konuda Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulur:
"Böylece biz, her peygambere insan ve cin şeytanlarını düşman kıldık. (Bunlar), aldatmak için birbirlerine yaldızlı sözler fısıldarlar. Rabbin dileseydi onu da yapamazlardı. Artık onları uydurdukları şeylerle baş başa bırak."(En'am, 6/112-113)
-ŞEYTAN, İNSANIN DÜŞMANIDIR!
Şeytanın özelliklerinden biri de insanın ilelebet düşmanı olmasıdır. Kur’an-ı Kerim’de bahsi geçemn ayetlerde, şeytanın hain bir arabozucu olduğu ve bu özelliğine Müslümanların kanmaması lazım geldiğinin özellikle altı çizilmektedir. Şeytanın, insanların düşmanı olduğunun ve ona hiçbir durumda uyulmaması gerektiği Kur'an-ı Kerim'de de söz edilerek;
"Şeytanın adımları ardınca gitmeyin" ve "Şeytana uymayın" veya "Şeytanın peşine düşmeyin; zira şeytan sizin açık bir düşmanınızdır."(Bakara, 2/168, 208-209; Yusuf, 12/5; Yasin, 36/60-64; En'am, 6/142; İsra, 17/53; Fatır, 35/6; Zuhruf, 43/62) açıkça insanlar şeytana karşı uyarılmaktadır.
-ŞEYTAN KÖTÜ BİR ARKADAŞTIR!
Şeytanın özelliklerinden bir diğeri ise kötü bir arkadaş olmasıdır. Bu konuya ilişkin Kuranı Kerim’de bahsi geçen ayetlerde şeytanın, kafirlerin dostu olduğu da belirtilmektedir.
"... Şüphesiz biz şeytanları, inanmayanların dostları kıldık. (Şeytanların) dostlarına gelince, şeytanlar onları azgınlığa sürüklerler. Sonra da yakalarını bırakmazlar."(A'raf, 7/27, 202)
-ŞEYTAN, KUR-AN’DAN UZAK OLANLARIN YAKIN DOSTUDUR!
Şeytanın özellikleri arasında Kur’an-ı Kerim’den uzak olanların yakın dostu olmasıdır. Şeytanın bu görevi Kur’an-ı Kerim’de şu şekilde belirtilmektedir:
"Kim Rahman (olan Allah)ın zikrini görmezlikten gelirse, yanından ayrılmayan bir şeytanı ona musallat ederiz; artık bu, onun yakın bir dostu olur. Gerçekten bunlar (bu şeytanlar ve şeytanın dost olduğu kimseler), onları (doğru) yoldan alıkoyarlar; onlar ise, kendilerinin gerçekten hidayette olduklarını sanırlar. Sonunda bize geldiği zaman, ona: 'Keşke benimle senin aranda iki doğu (doğu ile batı) uzaklığı olsaydı. Meğer ne kötü bir arkadaşmışsın.' der." (Zuhruf, 43/36-38)
-ŞEYTAN İNSANI HER YERDEN GÖRÜR VE ALDATMATA ÇALIŞIR!
Şeytanın özellikleri içerisinde insanları her yerden görmesi ve aldatmaya çalışması yer almaktadır. Bu nedenle insanın kendisine dikkat etmesi ve daima çeki düzen vermesinin lazım geldiği, şeytana hiçbir noktadan açık kapı bırakmaması gerektiği konusunda ciddi şekilde uyarılmaktadır. Şeytan genellikle, insanların en zayıf olduğu noktalarından yakalayıp ve onları zaaflarından vurup onları kandırmayı kendisine esas almaktadır. Kur'an-ı Kerim'de ise insanların şeytanı görmediği halde, şeytanın onu her yerde gördüğünden ve onlara ummadıkları taraflardan sokulup kandırdığından söz edilmektedir.
ŞEYTANIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
-ŞEYTAN, YALANCI VE YEMİNCİDİR!
Yalan söylemek, hiç şüphesiz şeytanın birincil özellikleri arasında yer almaktadır. Yalan söyleyerek insanları kandırma özelliği nedeniyle, zamanında Adem Aleyhisselam ve Hazret-i Havva’yı yalan söyleyerek ve yemin ederek onları kandırdığı Kuran-ı Kerim’de şu şekilde yer verilmektedir:
"Derken şeytan, birbirine kapalı ayıp yerlerini kendilerine göstermek için onlara vesvese verdi ve: Rabbiniz size bu ağacı sırf melek olursunuz veya ebedî kalanlardan olursunuz diye yasakladı, dedi. Ve onlara: Ben gerçekten size öğüt verenlerdenim, diye yemin etti."(A'raf, 7:20-24)
Bu nedenle insanlar, gerçekleştirdiği işin doğruluğunu-yanlışlığını dinin esaslarına uygun surette değerlendirme kapsamına almalı, hassasiyetle araştırdıktan sonra uygulamaya geçmelidir.
-ŞEYTANIN YAPTIRIM GÜCÜ YOKTUR!
Kur’an-ı Kerim’deki ayetlerde de açık bir şekilde belirtildiği üzere, şeytanın insanların üzerinde zorlayıcı herhangi bir yaptırım gücü bulunmamaktadır. Bu durum Kur'an-ı Kerim’deki Hicr suresinde şu şekilde söz edilmektedir:
"Şüphesiz kullarım üzerinde senin bir hakimiyetin yoktur. Ancak azgınlardan sana uyanlar müstesna."(Hicr, 15/42)
Kur’an-ı Kerim’de bahsedildiği gibi, şeytanın insanları zorla saptırması diye bir durum söz konusu olmamakla birlikte, Cenab-ı Hakk, kullarına hem çok daha yakındır hem de daima her konuda yardımcıdır. Nitekim, bu konuya temas eden bir ayette şöyle denilmektedir:
"Halbuki şeytanın onlar üzerinde hiçbir nüfuzu yoktu. Ancak ahirete inananı, şüphe içinde kalandan ayırt edip bilelim diye (ona bu fırsatı verdik). Rabbin gerçekten her şeyi koruyandır." (Sebe, 34:21)
-ŞEYTAN RİYAKARDIR!
Şeytanın özelliklerinden bir tanesi de riyakar olmasıdır. Kendisini beğenme ve başkalarına da aynı şekilde beğendirmenin yanı sıra başka kişilerin rızasını kazanabilmek adına iş yapma ve ibadetlerini gösteriş yahut menfaat amacıyla gerçekleştirme gerek şeytanın gerekse şeytana uyan insanların özelliğidir.
"Allah'a ve ahiret gününe inanmadıkları hâlde mallarını, insanlara gösteriş için sarf edenler de (ahirette azaba dûçâr olurlar). Şeytan bir kimseye arkadaş olursa, ne kötü bir arkadaştır o!" (Nisa, 4/38)
-ŞEYTAN; HAKKI BATIL, BATILI DA HAK GÖSTERMEKTEDİR!
Şeytanın görevlerinden bir diğeri de; kainattaki insanları kandırmak ve onları doğru olan yoldan saptırmak amacıyla süslü kelimeler seçmekte, yalanlarını da gizlemek hedefiyle cazip ifadeler kullanmakta ve felsefi yorumlarda bulunmaktadır. Kur'an-ı Kerim'de, insanları hak olan yoldan uzaklaşmasına neden olarak, küfür ve dalalet gibi batıl olan yollara teşvik etmek adına sarf edilen bir kısım sözler ve felsefi yorumlar şeytani olarak nitelendirilmektedir.
*Abdullah b. Amr (r.a.)'den nakledilen bir hadisi şerifte Rasülullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmektedir:
"Allah'ın insanlardan en nefret ettiği kişi, sığırın diliyle ağzını karıştırdığı gibi, (yanlışı doğru, doğruyu yanlış göstermek için) konuşurken dilini dolaştırıp belağat yapacağım diye (kelime çatlatan ve lafı geveleyip) duran kimsedir." (Ebu Davud, Edeb, 67)
*Bu konuda Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyrulur:
"Böylece biz, her peygambere insan ve cin şeytanlarını düşman kıldık. (Bunlar), aldatmak için birbirlerine yaldızlı sözler fısıldarlar. Rabbin dileseydi onu da yapamazlardı. Artık onları uydurdukları şeylerle baş başa bırak."(En'am, 6/112-113)
-ŞEYTAN, İNSANIN DÜŞMANIDIR!
Şeytanın özelliklerinden biri de insanın ilelebet düşmanı olmasıdır. Kur’an-ı Kerim’de bahsi geçemn ayetlerde, şeytanın hain bir arabozucu olduğu ve bu özelliğine Müslümanların kanmaması lazım geldiğinin özellikle altı çizilmektedir. Şeytanın, insanların düşmanı olduğunun ve ona hiçbir durumda uyulmaması gerektiği Kur'an-ı Kerim'de de söz edilerek;
"Şeytanın adımları ardınca gitmeyin" ve "Şeytana uymayın" veya "Şeytanın peşine düşmeyin; zira şeytan sizin açık bir düşmanınızdır."(Bakara, 2/168, 208-209; Yusuf, 12/5; Yasin, 36/60-64; En'am, 6/142; İsra, 17/53; Fatır, 35/6; Zuhruf, 43/62) açıkça insanlar şeytana karşı uyarılmaktadır.
-ŞEYTAN KÖTÜ BİR ARKADAŞTIR!
Şeytanın özelliklerinden bir diğeri ise kötü bir arkadaş olmasıdır. Bu konuya ilişkin Kuranı Kerim’de bahsi geçen ayetlerde şeytanın, kafirlerin dostu olduğu da belirtilmektedir.
"... Şüphesiz biz şeytanları, inanmayanların dostları kıldık. (Şeytanların) dostlarına gelince, şeytanlar onları azgınlığa sürüklerler. Sonra da yakalarını bırakmazlar."(A'raf, 7/27, 202)
-ŞEYTAN, KUR-AN’DAN UZAK OLANLARIN YAKIN DOSTUDUR!
Şeytanın özellikleri arasında Kur’an-ı Kerim’den uzak olanların yakın dostu olmasıdır. Şeytanın bu görevi Kur’an-ı Kerim’de şu şekilde belirtilmektedir:
"Kim Rahman (olan Allah)ın zikrini görmezlikten gelirse, yanından ayrılmayan bir şeytanı ona musallat ederiz; artık bu, onun yakın bir dostu olur. Gerçekten bunlar (bu şeytanlar ve şeytanın dost olduğu kimseler), onları (doğru) yoldan alıkoyarlar; onlar ise, kendilerinin gerçekten hidayette olduklarını sanırlar. Sonunda bize geldiği zaman, ona: 'Keşke benimle senin aranda iki doğu (doğu ile batı) uzaklığı olsaydı. Meğer ne kötü bir arkadaşmışsın.' der." (Zuhruf, 43/36-38)
-ŞEYTAN İNSANI HER YERDEN GÖRÜR VE ALDATMATA ÇALIŞIR!
Şeytanın özellikleri içerisinde insanları her yerden görmesi ve aldatmaya çalışması yer almaktadır. Bu nedenle insanın kendisine dikkat etmesi ve daima çeki düzen vermesinin lazım geldiği, şeytana hiçbir noktadan açık kapı bırakmaması gerektiği konusunda ciddi şekilde uyarılmaktadır. Şeytan genellikle, insanların en zayıf olduğu noktalarından yakalayıp ve onları zaaflarından vurup onları kandırmayı kendisine esas almaktadır. Kur'an-ı Kerim'de ise insanların şeytanı görmediği halde, şeytanın onu her yerde gördüğünden ve onlara ummadıkları taraflardan sokulup kandırdığından söz edilmektedir.
